KRW-nummer: 08040
Contact: Ton Baltissen (Ton.Baltissen@wur.nl)
 
Onderstaande informatie is afkomstig van de Kennis moet stromen factsheet
 
Definitie
Teelt in beweegbare goten is een emissiearm teeltsysteem voor de boomkwekerij waarbij de teelt los van de volle grond wordt uitgevoerd. De teeltomstandigheden worden optimaal beheerst. Nutriënten en water kunnen op maat worden toegediend. Daardoor treedt minder emissie op van nutriënten en gewasbeschermingsmiddelen naar grond- en oppervlaktewater. Door het drainwater op te vangen, kan het water worden gerecycled.
 
Context
Telen in goten voor laanbomen is ontwikkeld bij enkele ondernemers in Opheusden. Het doel is een systeem te ontwikkelen dat een grote bijdrage levert aan het realiseren van de doelen van de Kaderrichtlijn Water maar dat tevens rendabel is voor de telers.
 
Effect
Het terugdringen van de emissie van nutriënten (stikstof) en gewasbeschermings-middelen (kg. actieve stof en Milieu Belastings Punten) is een belangrijk resultaat. Het teeltsysteem biedt mogelijkheden om het gebruik van herbiciden drastisch te reduceren. Ook biedt het de mogelijkheid om het gebruik van water te beperken. Het systeem biedt ook voordelen voor de arbeidsomstandigheden en de logistiek.
 
Gewasbescherming
De gewasbescherming is gemakkelijk en efficiënt uit te voeren met minimale emissie.

• Actieve stof : - 50 % per ha.
• Herbiciden : - 75 % per ha.
• Insecticiden: - 40 % per ha.
• Fungiciden: - 95 % per ha.
• Milieu Belastings Punten : - 60 %
• Alternatief: zwartstrook onkruidvrij houden door inzaaien met een bodembedekker.

 
Nutriënten

• Sturen naar behoefte
• Gecontroleerd vrijkomende meststoffen
• Opvang drainwater
• Uitspoeling lager dan in volle grond

 
Water

• Efficiënt watergebruik: kan gerecycled
• Afgestemd op behoefte
• Drainwater: < 10 % van watergift
• Sturing met sensoren

 
Teelt

• Optimale sturing
• De plantuitval teruggebracht naar 4à 8% (20 à 30% in de volle grond)
• Zeer goede groei, teeltduurverkorting
• Hogere plantdichtheden dan volle grond.

 
Mechanisering

• Vullen gemechaniseerd
• Rooien gemechaniseerd
• Goede arbeidsplanning mogelijk
• Goede arbeidsomstandigheden.

 
Overige effecten

• Grondontsmetting niet nodig.

 
Praktijkrijpheid
Het systeem is ook door vier andere kwekers gebouwd omdat zij er voordelen in zien. Eén van die vier heeft in de winter van 2011/12 de oppervlakte met goten verdubbeld. Er is veel (concrete) belangstelling. De argumenten van de kwekers hebben betrekking op:

1. de goede productkwaliteit
2. het “uitschakelen” van de bodem en de daarbij behorende problemen (bodem gebonden ziekten, bodemstructuur)
3. het concentreren van de werkzaamheden rondom bedrijf en dus
4. minder logistieke problemen.

 
Uitvoerbaarheid
Teelt in goten is ontwikkeld en wordt al toegepast in de laanboomteelt. Het kan op alle grondsoorten worden toegepast. Machines voor bijvoorbeeld het rooien van de bomen zijn tegelijkertijd ontwikkeld. Er zijn meer teeltsystemen die alle hun voordelen hebben.
 
Kosten
Investeringskosten
Een volledige economische analyse en een vergelijking van het gotensysteem met teelt in de vollegrond is nog niet mogelijk. De kosten van het gotensysteem zijn sterk afhankelijk van het type bedrijf. De meerkosten kunnen worden terugverdiend doordat er veel meer planten per ha opgekweekt worden en doordat de uitval veel kleiner is. Daarnaast zijn er aanwijzingen dat de planten beter groeien dan in de grond.
 
'Teelt de grond uit' te vinden in de Wikipedia: http://www.teeltdegronduit.nl/